Wysiwyg, het woord was er ineens heel lang geleden. Ik had geen idee wat het betekende, maar wel dat het met de computer te maken had. Het bleek een acroniem te zijn voor ‘What you see is what you get’, of in het Nederlands: ‘wat je ziet is wat je krijgt’. Fantastisch, niet meer ‘onder water’ werken met allerlei codes om ervoor te zorgen dat wat je digitaal maakt er ook op papier goed uitziet. Wel zo fijn voor het versturen per post of per fax.
Jaren later kijk ik als communicatieadviseur weer ‘onder water’, omdat organisaties hulp zoeken bij het verbeteren van het imago, de profilering helder willen krijgen of een probleem willen oplossen. Meestal ingewikkelde kwesties, waarbij communicatie niet over een nacht ijs gaat.
Liever vandaag dan morgen
Soms gaat het anders, minder doordacht. Een organisatie of een onderdeel van de organisatie wordt niet gezien, gehoord of begrepen. Dat moet veranderen, liever vandaag dan morgen. En: of ik niet even een duidelijk persbericht kan opstellen, overtuigende stukjes voor social media kan schrijven of de website kan verbeteren, want dat zet alles en iedereen weer in de stand waarin ‘we’ ze willen hebben.
Daadkrachtig in de middelen schieten
De urgentie veroorzaakt vaak dat organisaties meteen communicatiemiddelen laten maken. En dat is jammer, want doelgroepen gaan je niet beter verstaan als je harder gaat roepen of via meer kanalen dezelfde boodschap blijft herhalen, al dan niet in een ‘gepimpte’ versie.
Goede boodschap voor de directie
Het gevolg van ‘in de middelen schieten’ zie je dan ook terug in het effect van de communicatie. Je kunt je dan afvragen of het een bijdrage heeft geleverd aan het gewenste resultaat bij de doelgroepen of aan de zendingsdrang van de organisatie. Een goede boodschap voor de directie is dan meestal oninteressant verhaal voor de doelgroepen.
Selectieve meningsvorming
Overtuigingen, voorkeuren en meningen zijn niet zomaar te veranderen. Mensen zijn daarin minder rationeel en flexibel dan we denken. We worden liever bevestigd in ons gelijk dan overtuigd van ons ongelijk. Ondanks de toegang tot oneindig veel informatie, blijven we selectief kiezen wat we al dan niet willen zien, horen en weten. En daarmee bepalen we ook wie of wat onze mening beïnvloedt.
Behalen van doelstellingen
Het zal je niet verbazen dat ik een andere aanpak hanteer. Ik kijk onder water naar verborgen codes. Ik analyseer wat er binnen en buiten de organisatie speelt, onderzoek wie er intern en extern bij betrokken zijn en wat de belangen zijn. Dat maakt inzichtelijk wat er moet gebeuren om invloed uit te oefenen op gebied van weten, vinden of doen bij de gekozen doelgroepen. Het gaat uiteindelijk om de vraag: Hoe kan communicatie bijdragen aan het behalen van doelstellingen?
Doelgericht communiceren
Wat je ziet is wat je krijgt, dat geldt ook voor een communicatieaanpak. Als je ziet wat er speelt en hoe het krachtenveld eruit ziet, dan ben je beter in staat de uitkomst van je communicatie-inspanningen te beïnvloeden.
Anja van Dalen
Meer blogs over communicatie en tekst:
Doe eens iets anders met je communicatie,
Hoe vindbaar en zichtbaar ben jij?
Communicatie als struikelblok
Misschien moeten je teksten wat gewicht kwijt
